Má

Nó trở về với nụ cười đầy mãn nguyện, cái gương mặt hạnh phúc như mùa xuân đến với đời. Trên tay còn cầm tấm ảnh của thần tượng mới được ký tặng trong đêm chương trình đại nhạc hội vừa xong. Mười một giờ đêm, cái nhà đèn chưa tắt. Dưới bếp mùi khói cay nồng loang kín trong căn nhà thật ngột ngạt lẫn khó chịu làm sao. Dáng của má còn cặm cụi, lục đục nấu xôi chuẩn bị cho kịp ngày mai mang ra chợ bán. Nó hớn hở bước vào, tay cầm tấm ảnh đưa lên môi hôn liên tục! Ngây thơ khoe với má trong tiếng cười vô tư.

Nó cầm tấm ảnh nhảy múa rồi ca hát trong niềm vui sướng tột cùng của sự thích thú trào dâng. Chắc có lẽ đêm nay là một đêm ngủ ngon trong niềm hạnh phúc đầy ắp! Vì ước mơ từ lâu nay đã trở thành hiện thực. Được gặp thần tượng thực tế ở ngoài, không còn là màn ảnh nhỏ mà nó thường hay xem. Lại còn được đích thân thần tượng tặng cho chữ ký! Có lẽ mai sẽ vô lớp rồi khoe cùng chúng bạn vì niềm vinh dự trên. Nó vẫn giữ nụ cười đi vào phòng rồi đóng sập cửa lại! Chỉ còn lại một mình má bên bếp lửa đang cháy đỏ rực. Má nhìn biểu cảm quá tư lự của nó giống hệt như một đứa trẻ con. Cứ hồn nhiên thơ ngây trong sáng, dù biết đã mười sáu tuổi đầu. Má cười trong đôi mắt buồn vời vợi, chứa đựng nhiều suy tư, vì phải lo toan cuộc sống với cơm áo gạo tiền đâu phải nhởn nhơ, thản nhiên cứ mặc kệ buông xuôi! Điều ấy khác xa với con cái. Nó quay lưng trở lại, đi xuống mà càu nhàu! Gương mặt không còn tươi tắn như lúc xem hát về. Đứng trên cửa nhìn xuống bếp mà lắc đầu hậm hực, nỗi khó chịu đang ngự trị vì mùi khói cay nồng, không sao yên giấc được. Nó ghét cái mùi khói này vô cùng, hàng đêm phải chịu cái cảnh khói bếp hành đến chảy cả nước mắt và nồng trong mũi như muốn bị ngộp thở.

Nó gắt gỏng quay lưng đi! Gương mặt má hằn lên một nỗi buồn tội nghiệp. Nỗi buồn này không phải vì thái độ của con! Mà buồn vì ngoài cái nghề bán xôi ra má không còn biết làm gì để kiếm tiền trang trải. Nhiều đêm làm con thức giấc khổ sở vì khói bếp! Má thấy cũng xót dạ! Vì học xa nhà, đạp xe đến cả chục cây số để được đi tới trường, việc mất ngủ lâu dài sẽ không còn sức mà tiếp tục đến lớp. Má thương con! Mùa hè năm trước nó xin vài chục nghìn để đi gặp gỡ giao lưu cùng họp fan ở huyện. Má bán một gói xôi chỉ có vài nghìn đồng, thế mà dành cả số tiền ấy cho con như nhiều phụ huynh khác có đầy đủ điều kiện. Huống gì đó là tiền dành cho việc thuốc thang đề phòng những lúc má con bệnh. Chỉ cần con vui chịu học hành, cái gì má cũng cho không lấy đó làm tiếc. Nói cho đúng hơn việc học của con cái đối với cha mẹ, luôn là thứ quan trọng, ưu tiên hơn hết thảy. Dù hiểu học hành là tương lai đứa con nào có phải của cha mẹ. Tuy nghèo nhưng má không để con thua kém bất cứ ai ở độ tuổi đang lớn với những điều yêu thích và niềm đam mê riêng.

Má vẫn trong tà áo cũ nhàu, nước da rám nắng, tóc hai màu muối tiêu, chưa bao giờ chải chuốt gọn gàng như những người phụ nữ khác. Có đôi khi nó mặc cảm về gia cảnh, ngại khi đứng giữa chợ để đỡ đần, giúp má gánh hàng về! Sợ bạn bè trông thấy rồi chê bai chế nhạo. Má hiểu! Nên chẳng sai biểu bất cứ việc gì ở chỗ đông đúc người giữa bàn dân thiên hạ. Nhiều khi người ta thấy má quá vất vả rồi khuyên đừng nuông chiều quá mức, khiến tình trạng đứa con có hướng suy nghĩ lệch lạc đi trái ngược lại với gia cảnh cho phép. Má chỉ lặng im cười, vì hiểu nó đã thiếu tình thương người cha từ lúc mới chín tuổi. Thôi thì cho con được đủ đầy như bù đắp lại một phần bất hạnh mà nó đang hứng chịu giữa giông tố cuộc đời.

Nó đã ngủ say sưa, trên người còn đặt tấm ảnh của một ca sĩ ở ngay giữa ngực thể hiện sự mến mộ. Nó vô cùng yêu thích người nghệ sĩ này. Thường xin tiền má để mua đĩa nhạc về nghe. Má ăn sáng chỉ có vài nghìn đồng, nhưng lại cho con hơn hẳn số tiền ấy nhằm mua những chiếc CD vui thỏa mãn đam mê. Một buổi sáng tiếng gà gáy vang quanh bụi chuối sau nhà, sương còn dày đặc mù ở những hàng cây xa. Như ngày nào trên vai má chiếc đòn gánh nặng trĩu, bước chân đi thoăn thoắt, tiếng rao quen thuộc lại vang đều khắp chốn các ngả đường “Ai mua xôi không?”…. trong tiếng rao ấy có chứa đựng một nỗi niềm gian truân, sự tảo tần hy sinh cho gia đình no ấm. Tiếng rao chỉ có vài từ ngắn gọn nhưng đã lắng vào tâm tư của biết bao nhiêu người. Thấu hiểu nỗi vất vả sự bươn chải mưu sinh giữa dòng đời quá vội. Ôi hỡi những bà mẹ kính yêu! Từ đâu người lại có một sức mạnh phi thường và vô biên đến thế? Người gánh đất trời, gánh luôn cả cuộc đời.

Vào một ngày chủ nhật nó được nghỉ học. Đó cũng là niềm vui hân hoan đầy hạnh phúc mong đợi. Ngày nghỉ nào cũng tổ chức họp fan, giao lưu, hát từng bản nhạc của thần tượng cho nhau nghe, đến cả buổi mà chẳng thấy chán chường. Những bạn cùng fan muốn tới nhà nhằm vui chơi cho biết. Nó lúng túng chẳng biết xử lý thế nào với lời đề nghị trên, căn nhà quá đỗi đơn sơ vì nghèo nàn. Má thì tóc tai rối xù, ăn mặc mãi với bộ dạng xộc xệch. Cơ thể lúc nào cũng toát ra cái mùi chua bởi thường mồ hôi nhễ nhại trên gương mặt thấm cả trên tà áo. Nhất là các giờ nấu bếp hoặc đi bán mới về. Khác xa với phụ huynh chúng bạn. Nó vốn dĩ là người sĩ diện, lại có điểm nổi trội nhất trong fan. Bởi lý do ấy mà không thể nào làm mất đi hình ảnh vốn sáng giá của chính bản thân mình. Ló ra một suy nghĩ: phải mượn cái nhà của bé Oanh rồi nói với đám bạn đó là nhà nó! Thế nào các fan cũng phải kính nể nó nhiều hơn. Bởi đó là căn nhà giàu, rất rộng lớn nguy nga, có đầy đủ các tiện nghi! Thường tới nghe nhạc cùng nên biết rõ điều đó. Huống gì cha mẹ của bé Oanh ở cửa hàng buôn bán đến tận tối mới về. Dặn Oanh giữ kín bí mật để tạm thời đóng vai con chủ nhà! Nói là làm ngay.

Qua hôm sau, chấp nhận lời đề nghị trên. Đưa đám bạn vào căn nhà mà cho rằng nó chính là chủ nhân. Khi bước vào ai cũng trầm trồ khen ngợi quá đồ sộ, rất khang trang, ước mơ được như là nó. Một tiểu thư đài các thứ thiệt mà cho đến bây giờ các bạn mới biết và chứng kiến tận mắt. Đa số đám bạn nhà đều ở xa, học cùng lớp, chung sở thích và chung một thần tượng, chẳng ai biết rõ về ai.

Ngoài kia trời đổ cơn mưa. Cơn mưa lớn bất chợt, giăng kín hối hả xuống đường đầy mịt mùng trơn ướt. Nó nhìn ra thấy cái dáng má rất vội vàng bước đi như đang chạy để lánh qua cơn mưa. Gánh hai thúng hàng, nhịp bước chân đều đặn hòa với điệu nhún quặng từ chiếc quang gánh trên bờ vai trĩu nặng. Bất chợt má trượt chân té ngã! Hai thúng hàng đổ văng ra tứ phía. Nó thấy nhưng đành bỏ mặc vì đang hát bài hit của thần tượng cho các bạn cùng nghe. Cũng đồng nghĩa chẳng thể làm tuột cảm xúc ở ngay lúc đó được. Huống gì trời đang mưa! Dù không mưa nó cũng không thể ra nhận người ấy chính là mẹ. Má lụi cụi đứng dậy trên người đầy bùn đất! Nhặt lại số hàng vào đôi thúng rồi tiếp tục gánh về! Trên gương mặt vẫn còn nhăn nhó bởi cơn đau sau một cú té ngã.

Kết thúc bài hát, nó vui mừng với tiếng vỗ tay khen ngợi của đám bạn, vì cách hát giống hệt như thần tượng. Nó nhìn ở dưới cái bàn có một tờ báo đã để đó từ lúc nào chẳng biết. Trên trang chính có đăng một tin tức mà xem qua cả đám đều giàn giụa nước mắt! Tiêu đề nói tới là thần tượng bị tai nạn giao thông trong một lần đi trình diễn ở một đại nhạc hội. Được người dân giúp đỡ đã đưa đi nhập viện vào tối ngày hôm qua. Đọc xong cả đám khóc như mưa. Chúng bàn với nhau đi lên chùa cầu an cho thần tượng, để idol sớm hồi phục nhằm đi diễn trở lại. Mặc kệ trời đang mưa, chúng kéo nhau lên chùa trình bày lại sự việc cho một sư thầy già. Sư nghe xong quá đỗi ngạc nhiên, bối rối nhìn hết đứa này sang đứa khác! Người ta chỉ đi cầu an cho gia đạo, ai lại cầu cho người lạ bao giờ. Thầy im lặng lắc đầu! Gương mặt của mỗi đứa đều dán cái hình nhỏ phía gò má của người ca sĩ ấy thể hiện lòng mến mộ.

Sư kể cho chúng nghe những câu chuyện thiêng liêng về người mẹ “trên đời này không có thần tượng nào được như mẹ. Mẹ rất vĩ đại, mẹ bao la như đất trời! Mẹ đầy những tài năng không một ai trên thế gian này có thể so sánh bằng. Mẹ cũng là ca sĩ – mẹ cũng là diễn viên. Thế tại sao lại không thần tượng. Hãy trở về nhìn vào đôi mắt của mẹ, nhìn vào mái tóc, nhìn vào vóc dáng, cảm nhận thật lâu để thấy thương mẹ nhiều hơn”.

Chúng gục đầu trong câu nói của sư, đôi mắt buồn hiu mỗi khi chợt nhìn nhau. Cả bọn nói lời tạm biệt rồi bước chân ra về! Nỗi niềm đầy chất chứa khi nghe kể về cuộc đời của những người mẹ đầy bao la vĩ đại. Như đức Mục Kiền Liên, ngày âm lịch mười lăm tháng bảy, cúng dường Tam Bảo để lấy phước cứu mẹ theo lời đức Phật dạy.

Nó trở về nhà thấy mùi khói cay nồng! Nhớ lời giảng của sư thầy trong lúc đi cầu an lòng không còn khó chịu. Vội vàng đi xuống bếp gặp má để nhìn vào đôi mắt, nhìn vào mái tóc như chính sư đã nói. Vừa đi xuống thấy má đã nằm im bất động dưới sàn đất đã từ bao giờ rồi, quần áo còn dính bùn đất sau cái té chiều mưa! Bếp lửa còn đang đỏ tươi, nồi xôi cũng đã cháy khét đen. Nó hoảng loạn lấy tay lay người má rồi hét lên như một sự kêu cứu. Hàng xóm cùng nhau tới đông đảo rồi đưa má đi cho kịp đến bệnh viện. Chưa bao giờ nó thấy trong bụng mình bối rối như chính ngay lúc này. Chạy theo sau với lòng đầy lo lắng! Mọi người trấn an tinh thần, nhưng thấy mình chẳng chút yên tâm. Nó nhìn má nằm đó trên giường bệnh của nhà thương với hai mắt nhắm nghiền. Cái chân tay còn rịn máu vì cú trượt té ngửa trong lúc chiều mưa về. Đôi mắt nó bỗng nhiên ứa nước lăn dài trên đôi gò má nhỏ, rồi rơi xuống chiếc áo mới trắng tinh. Nó tự trách chính bản thân mình “nếu không đi chơi, ở nhà gần gũi với má thì mọi chuyện chẳng phải tồi tệ như bây giờ! Má có bề gì nó sống với ai đây”?

Nhìn lại chiếc áo của má với cánh vai đã sờn màu cũ kỹ! Cũng vì chiếc quang gánh nặng đã cọ xát mỗi ngày! Nó càng khóc lớn hơn!. Người ta kêu đi về nấu cơm để lát má về ăn, nhưng sao đôi chân chẳng muốn bước cứ như bị keo dán dính chặt lại, đôi mắt luôn nhìn về phía má. Nó lặng lẽ ra về tiếng khóc còn thút thít trên đường. Đến nhà thấy trống trơn, cái bếp lửa đã tắt tự bao giờ, chỉ còn lại chỉ một ít than đỏ còn cháy dở. Bỗng dưng lại thèm nghe cái mùi khói bếp của má nấu. Nhìn thấy chiếc quang gánh má hay để ở trên cái chõng tre! Lại dâng lên một niềm thương vô bờ. Chính cái đòn gánh này đã nuôi nó ăn học từ nhỏ cho tới lớn đến luôn tận bây giờ. Trong đó công sức là hoàn toàn của má, bằng những sự gian lao khó nhọc, bằng những giọt mồ hôi thấm lên chiếc đòn gánh xám đen. Hiểu vì sao chiếc đòn gánh lại có hình uốn cong mà chẳng phải thẳng ngay như lúc mới ban đầu? Vì do sức nặng của hai đầu ghì xuống, dần dần trở thành cái hình của vòng cung.

Nó nhớ lại lời sư thầy nói lúc lên chùa cầu an cho thần tượng mà thấy thương má nhiều. Nghĩ lại thật đúng! Má như một ca sĩ! Hồi còn nhỏ cứ khóc không chịu ngủ, má hát ru suốt đêm, thế là con thơ êm đềm một giấc lành. Trong câu hát lời ru đã vẽ những giấc mơ rất đẹp! Đẹp như khu vườn miền cổ tích rực rỡ đến muôn vạn sắc màu. Lời ru ngọt ngào, mát lạnh như cơn gió thổi vào hồn tới man mác tuyệt diệu. Má là ca sĩ hát ru, hay nhất trên cõi trần.

Má có khác gì diễn viên! Những khi đút cơm con không ăn, má nhập tâm diễn hết vai này rồi tới những vai tiếp! Từ nhỏ nhặt đến ngộ nghĩnh đáng yêu luôn là vai con thích! Chỉ khi nào con ăn thì má mới chịu dừng. Những lần khóc má hay làm đủ trò để con cười. Lớn lên xíu bất cứ chuyện gì trên đời cũng hỏi má! Má nào có phải là thần tiên mà chuyện gì cũng biết! Má chẳng là giáo viên sao bài học nào cũng hỏi! Vậy mà má luôn âu yếm trả lời. Nó chợt nhận ra trên đời này không ai tài năng như má. Tại sao lại không thần tượng lại đi mến mộ những người chưa từng sinh ra nó, chưa từng ru, chưa nuôi dưỡng bất cứ một ngày nào. Hai hàng nước mắt chảy dài khi nhận ra người má lúc nào cũng có mùi hôi vì những giọt mồ hôi và cả dòng nước mắt dính vào áo mặn chua với gánh hàng sớm khuya. Má có dáng đi nghiêng lệch vì chiếc đòn gánh đã đè nặng lên tấm vai bé nhỏ suốt mấy chục năm liền. Tóc má bù xù vì đã dấn thân vào mưa nắng gió hết ngày đến tháng! Lo bươn chải kiếm tiền nuôi con! Chẳng có thời gian chải chuốt cho suôn sẻ gọn gàng. Trong căn phòng nó dán đầy hình ảnh của thần tượng, nhưng chưa có một tấm nào là ảnh má. Nó vội vàng đi vào gỡ ra tất cả, từ nay không còn thần tượng bất cứ ai trên đời ngoài chính má ra.

Tiếng xe máy kèm ánh đèn pha trước ngõ, người ta đã đưa má trở về. Nó chạy ra trước ngõ ôm chầm lấy má! Tựa đầu thật lâu trong thổn thức nghẹn ngào như chẳng có mùi nào gây khó chịu. Hôn nhiều vào cái dáng mà nó thường chê đi nghiêng lệch trông xấu xí dị thường. Cầm lấy đôi tay gầy guộc ướm vào hai gò má! Đôi bàn tay mà ngày thường hay nói lột da sần sùi trông gớm ghiếc vô cùng! Giờ đây sao yên bình và ấm áp đến lạ.

Má mới vắng nhà chỉ có một xíu khi ở bệnh viện. Vậy mà nó thấy trái đất như chẳng có ai bên mình. Nếu một mai má lìa xa cõi trần đời con sẽ ra sao?

Nó ôm má thật lâu rồi thì thầm nức nở “Má ơi, con xin lỗi về những tháng ngày qua! Con thương má nhất trên đời”. Má cười! Nụ cười đi đôi với hai hàng nước mắt rơi xuống tà áo cũ trong vui sướng tột cùng. Má nhẹ nhàng lấy tay xoa vào đầu rồi khe khẽ trong xúc động của hạnh phúc vô bờ! “Con của má nay đã lớn thật rồi”.

Hai má con lặng lẽ bước vào trong nhà. Bỏ lại trước sân ánh trăng của tháng bảy vu lan. Ánh trăng soi sáng cho dấu chân hiếu hạnh đang đi tới con đường báo ân đấng sinh thành! Những ngôi sao lung linh trên bầu trời như những ngọn hoa đăng đang trôi trên sông của đêm rằm mùa vu lan báo hiếu. Ôi cuộc đời hạnh phúc biết bao khi những mùa vu lan tới cài cánh hoa thắm trên ngực áo rạng ngời. Ôi! Bất hạnh lắm khi hoa trắng lại cài lên áo với những dòng nước mắt. Dù hoa trắng hay hoa đỏ, đấng sinh thành xin một đời báo ân.

Truyện ngắn của Quang Nguyễn