Trên thực tế, Trần Lệ Xuân không hẳn là một giai nhân sắc nước hương trời. Thời trẻ, bà có một gương mặt dễ nhìn, vóc người hơi nhỏ nhắn, chỉ cao dưới 1m50 (trong các bức ảnh, chúng ta cũng thường nhìn thấy bà đứng dưới trán anh em Diệm - Nhu, những người vốn có tầm vóc thấp). Tuy nhiên, bù đắp lại bà có lối trang điểm duyên dáng, ứng xử nhanh nhẹn, dễ gây ấn tượng, nên luôn là người nổi bật trong đám đông. McNamara (nguyên Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Mỹ) đã nhận xét về bà: “Giống như hầu hết những người Mỹ đến đất nước này, và theo tôi, cả nhiều người Việt nữa, tôi thấy bà Nhu là một người sáng sủa, mạnh mẽ và xinh đẹp, nhưng cũng độc ác và mưu mô - một mụ phù thủy thực sự”.
Trần Lệ Xuân sinh năm 1924, lớn lên từ một trong những gia đình giàu có và quý tộc nhất Việt Nam. Cha là luật sư Trần Văn Chương – người sau này từng giữ chức Đại sứ Việt Nam Cộng hòa tại Mỹ. Thân mẫu của bà là Thân Thị Nam Trân – thuộc dòng dõi Hoàng tộc, từng là Quan sát viên Thường trực tại Liên Hợp Quốc. Lúc nhỏ Lệ Xuân học Trường Albert Sarraut ở Hà Nội, tốt nghiệp tú tài Pháp. Bà là một học sinh tầm thường nhưng giỏi tiếng Pháp, mặc dù không viết thành thạo tiếng Việt. Vào thời điểm luật sư Trần Văn Chương đặt văn phòng tại nhà số 71 đại lộ Gambetta, Hà Nội, ông Ngô Đình Nhu vừa học ngành văn hóa và thư viện từ Paris về làm quản thủ thư viện Đông Dương. Gia đình nhà Ngô đã đổi qua đạo Công giáo từ thế kỷ XVII. Thân phụ của ông Nhu đã từng phụ chính Đại thần cho triều Nguyễn. Trong những ngày ông Nhu lui tới phòng khách văn chương (salon litéraire) – một sinh hoạt văn hóa theo phong cách trí thức Pháp của gia đình Trần Văn Chương, với tư cách là bạn của bà Chương, ông Nhu nhiều lần thể hiện sự ngưỡng mộ Lệ Xuân. Đầu tiên, Lệ Xuân không quan tâm đến ông Nhu, bởi bà nhỏ hơn ông đến 16 tuổi, trông ông lại đạo mạo, trầm mặc giống như một thầy dòng. Nhưng dần dần, do những xung khắc thường xuyên với mẹ và chị ruột (Trần Lệ Chi), Lệ Xuân nhận ra chỉ có đến với ông Nhu là cách hay nhất để thoát khỏi sự kìm kẹp của gia đình. Cả ông bà Trần Văn Chương cũng hoan hỉ chấp nhận cuộc tình duyên Xuân – Nhu khi nghe thầy tướng số nói: “Số cô nhà ta lấy người đàn ông này thì về sau sống trong nhung lụa, lên xe xuống ngựa, đường đường mệnh phụ phu nhân… Còn người đàn ông cũng cao sang lắm, dù tuổi chênh lệch, nhưng rất hạp với cô nhà để thành vợ chồng…”.
BÌNH LUẬN